Genogram
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Malzenstwo-objasnic.png/200px-Malzenstwo-objasnic.png)
Genogram – graficzny schemat przekazów transgeneracyjnych w rodzinie, podobny do drzewa genealogicznego. Ilustruje związki i relacje między krewnymi oraz ważne daty z życia członków rodziny. Informuje też o wizji życia rodzinnego jakie dana osoba otrzymała od swojej rodziny, wskazując prawdopodobne przyczyny jej aktualnej sytuacji życiowej[1].
Genogram stosuje się przede wszystkim w pracy socjalnej z rodzinami, systemowej terapii rodzinnej, a także psychoterapii w celu diagnozy relacji w rodzinie oraz łatwego dekodowania. Metoda szczególne stosowana w ramach podejścia systemowego w diagnozie rodziny.
Genogram umożliwia poznanie dysfunkcyjnych „tradycji” rodzinnych, nieświadomie przekazywanych z pokolenia na pokolenie, takich jak trudności w związkach interpersonalnych, tendencje poligamiczne, alkoholizm. Pozwala także mniemać o wizji własnego życia badanej osoby, przekazanej przez rodzinę.
Symbolika
- Opisuje się daty urodzin i śmierci, przyczyny śmierci, daty zawierania i rozpadu małżeństw, charakterystyczne cechy, ważne wydarzenia, zaburzenia psychiczne, uzależnienia, urazy psychiczne, relacje interpersonalne.
Symbole podstawowe | |
---|---|
Symbol | Znaczenie |
![]() | mężczyzna |
![]() | mężczyzna w wieku 32 lat |
![]() | kobieta |
![]() | kobieta w wieku 28 lat |
![]() | osoba zmarła |
![]() | osoba, której płeć jest nieznana |
Relacje interpersonalne | |
Symbol | Relacja |
![]() | obojętność |
![]() | harmonia w relacjach |
![]() | bliskie relacje |
![]() | bardzo bliskie relacje (w negatywnym znaczeniu, tzn. „relacja naduwikłana” – zbyt bliska emocjonalnie) |
![]() | miłość |
![]() | zakochanie |
![]() | dystans emocjonalny |
![]() | niezgoda |
![]() | nienawiść |
![]() | konflikt |
![]() | zerwany kontakt, ostre odcięcie się |
![]() | relacje ambiwalentne |
![]() | brak zaufania |
![]() | nadużycie |
![]() | nadużywanie emocjonalne |
![]() | nadużywanie fizyczne |
![]() | nadużywanie seksualne |
![]() | przemoc |
![]() | lekceważenie w formie wyjątkowo przykrej (jako forma nadużycia) |
![]() | manipulacja |
![]() | nadmierne kontrolowanie |
![]() | skupienie uwagi |
![]() | admiracja |
Powiązania | |
---|---|
Symbol | Powiązanie |
![]() | małżeństwo |
![]() | rozwód |
![]() | separacja |
![]() | separacja faktyczna |
![]() | separacja formalna, orzeczona przez sąd |
![]() | unieważnienie małżeństwa |
![]() | narzeczeństwo |
![]() | narzeczeństwo kohabitujące |
![]() | narzeczeństwo w separacji |
![]() | długotrwały związek nieformalny |
![]() | rejestrowany związek partnerski |
![]() | partnerzy związku rejestrowanego w separacji |
![]() | partnerzy związku rejestrowanego w formalnej separacji |
![]() | krótkotrwała relacja |
![]() | relacje tymczasowe lub jednorazowe |
![]() | romans poza związkiem |
Ciąża i dzieci | |
Symbol | znaczenie |
![]() | ciąża |
![]() | poronienie naturalne |
![]() | poronienie sztuczne |
![]() | bliźnięta |
![]() | bliźnięta jednojajowe |
![]() | adopcja |
![]() | wychowywanie osoby nieprzysposobionej formalnie |
Symbolika dodatkowa
W pracy warsztatowej z rodziną lub osobą nad genogramem można wykorzystywać również własne symbole – służące do oznaczania różnych ważnych aspektów życia rodziny – nie tylko jej struktury i relacji interpersonalnych – chociażby do oznaczania:
- choroby, w tym psychicznej (np. zakreskowana lewa połowa symbolu osoby),
- tendencji do alkoholizmu czy narkomanii (np. zakreskowana dolna połowa symbolu osoby),
- wyjście z nałogu, podjęcie terapii (np. wykropkowana dolna połowa symbolu osoby),
- występowania przemocy,
- homoseksualizmu (np. wewnątrz figury osoby wpisany jest trójkąt).
Osoby zamieszkujące razem oznaczamy otaczając je wszystkie pętlą.
Informacje o rodzinie
Wokół symboli osób przy pracy, tą metodą warto zapisywać ważne informacje dotyczące poszczególnych osób czy relacji. Mogą to być:
- przy osobach:
- zawód, wykształcenie, praca wykonywana
- okres pozostawania bez pracy
- długość przebywania na emigracji zarobkowej
- rodzaj i czas trwania uzależnienia lub choroby, wiek w chwili jej rozpoczęcia
- wiek płodu w przypadku ciąży (w momencie rysowania genogramu) lub w chwili poronienia
- przy relacjach:
- data zawarcia ślubu lub ogłoszenia rozwodu, separacji
- rodzaj zawartego małżeństwa – cywilne czy sakramentalne
- okresu powstania danej relacji – np. wrogości czy odcięcia
Zobacz też
![]() | Zobacz multimedia związane z tematem: Genogram |
- Podejście systemowe
- terapia systemowa
- Praca socjalna (profesja)
- diagnoza (psychologia)
- psychoterapia rodzin
- studium przypadku (psychologia)
- Systemowa terapia rodzin
- Nauki o rodzinie
Przypisy
- ↑ I. Krasiejko, Metodyka działania asystenta rodziny, wyd. Śląsk, Katowice 2010, s. 126.
Linki zewnętrzne
- WinGeno – program komputerowy do rysowania genogramów (ang.)