Dyslokacja (krystalografia)

Dyslokacja krawędziowa (linia niebieska to linia dyslokacji, a linia czarna to wektor Burgersa)
Dyslokacja śrubowa

Dyslokacja – liniowy defekt sieci krystalicznej[1], zakłócający regularną kolejność płaszczyzn sieciowych[2]. Dyslokacje występują prawie we wszystkich kryształach, a ich zdolność do przemieszczania się odpowiada za właściwości plastyczne materiałów krystalicznych, znacznie niższą wytrzymałość materiałów na ścinanie niż na ściskanie[3].

Pod względem geometrycznym wyróżnia się proste typy dyslokacji:

  • dyslokacja krawędziowa – defekt polegający na wystąpieniu półpłaszczyzny krystalicznej między płaszczyznami sieci krystalicznej o prawidłowej budowie
  • dyslokacja śrubowa – defekt objawiający się przemieszczeniem części kryształu o sieci prawidłowej, w wyniku czego powstaje krawędź będąca osią (linią) dyslokacji śrubowej
  • dyslokacja mieszana – suma (jednoczesne występowanie) dyslokacji krawędziowej i śrubowej.

Dyslokacje opisuje się za pomocą linii dyslokacji, wektora Burgersa i wektora stycznych do linii dyslokacji.

Zobacz multimedia związane z tematem: Dyslokacja (krystalografia)

Przypisy

  1. Dyslokacja, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-30] .
  2. praca zbiorowa: Encyklopedia fizyki. T. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 431.
  3. C. Kittel: Wstęp do fizyki ciała stałego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 584–606.
Kontrola autorytatywna (defekty sieci krystalicznej):
  • LCCN: sh85038439
  • GND: 4187993-4
  • BnF: 11935830t
  • BNCF: 41089
  • J9U: 987007557963805171
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3895508