Draco

Draco[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – D. dussumieri
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Iguania

Rodzina

agamowate

Podrodzina

Draconinae

Rodzaj

Draco

Typ nomenklatoryczny

Draco volans Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Draconus[a] Rafinesque, 1815[3]
  • Dracunculus[b] Wiegmann, 1834[4]
  • Rhacodracon Fitzinger, 1843[5]
  • Pterosaurus Fitzinger, 1843[6]
  • Pleuropterus[c] Fitzinger, 1843[6]
  • Dracontoidis Fitzinger, 1843[6]
  • Dracocella Gray, 1845[7]
Gatunki

41 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Draco – rodzaj jaszczurek z podrodziny Draconinae w obrębie rodziny agamowatych (Agamidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w lasach południowej i południowo-wschodniej Azji (Chińska Republika Ludowa, Indie, Bangladesz, Mjanma, Laos, Wietnam, Kambodża, Tajlandia, Malezja, Singapur, Filipiny, Brunei, Indonezja i Timor Wschodni)[8][9].

Charakterystyka

Cechą charakterystyczną gatunków z tego rodzaju jest posiadanie błon lotnych, utworzonych z fałdów skórnych rozpiętych na znacznie przedłużonych ruchomych żebrach, tak iż z obu stron ciała powstaje mocno napięty żagiel. Poprzez ruch żeber mogą zwijać i rozwijać żagiel (fałdy) na kształt wachlarza, dzięki czemu te zwierzęta są zdolne do lotu ślizgowego, mogą nawet kontrolować kąt opadania. Z tego powodu nazywane są latającymi smokami. Osiągają 30 cm długości.

Systematyka

Etymologia

  • Draco (Draconus): łac. draco, draconis „smok, wąż”, od gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”[10].
  • Dracunculus: łac. draco, draconis „smok, wąż”, od gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”[10]; przyrostek zdrabniający -ulus[11]. Gatunek typowy: Draco lineatus Daudin 1802.
  • Rhacodracon: gr. ῥακος rhakos „taśma”[12]; δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”[10]. Gatunek typowy: Draco fimbriatus Kuhl, 1820.
  • Pterosaurus: gr. πτερον pteron „skrzydło”[13]; σαυρος sauros „jaszczurka”[14]. Gatunek typowy: Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837.
  • Pleuropterus: gr. πλευρoν pleuron „żebro, bok”[15]; πτερον pteron „skrzydło”[13]. Gatunek typowy: Draco haematopogon Gray, 1831.
  • Dracontoidis: gr. δρακων drakōn, δρακοντος drakontos „wąż, smok”[10]; -οιδης -oidēs „przypominający”[16]. Gatunek typowy: Draco lineatus Daudin, 1802.
  • Dracocella: rodzaj Draco Linnaeus, 1758; łac. przyrostek zdrabniający -ella[17]. Gatunek typowy: Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[8]:

  • Draco abbreviatus Hardwicke & Gray, 1827
  • Draco beccarii Peters & Doria, 1878
  • Draco biaro Lazell, 1987
  • Draco bimaculatus Günther, 1864
  • Draco blanfordii Boulenger, 1885
  • Draco boschmai Hennig, 1936
  • Draco caerulhians Lazell, 1992
  • Draco cornutus Günther, 1864
  • Draco cristatellus Günther, 1872
  • Draco cyanopterus Peters, 1867
  • Draco dussumieri Duméril & Bibron, 1837
  • Draco fimbriatus Kuhl, 1820
  • Draco formosus Boulenger, 1900
  • Draco guentheri Boulenger, 1885
  • Draco haematopogon Gray, 1831
  • Draco indochinensis Smith, 1928
  • Draco iskandari McGuire, Brown, Mumpuni, Riyanto & Andayani, 2007
  • Draco jareckii Lazell, 1992
  • Draco lineatus Daudin, 1802
  • Draco maculatus (Gray, 1845)
  • Draco maximus Boulenger, 1893
  • Draco melanopogon Boulenger, 1887
  • Draco mindanensis Stejneger, 1908
  • Draco modiglianii Vinciguerra, 1892
  • Draco norvillii Alcock, 1895
  • Draco obscurus Boulenger, 1887
  • Draco ornatus (Gray, 1845)
  • Draco palawanensis McGuire & Alcala, 2000
  • Draco punctatus Boulenger, 1900
  • Draco quadrasi Boettger, 1893
  • Draco quinquefasciatus Hardwicke & Gray, 1827 – smok pięciosmugi[18]
  • Draco reticulatus Günther, 1864
  • Draco rhytisma Musters, 1983
  • Draco spilonotus Günther, 1872
  • Draco spilopterus (Wiegmann, 1834)
  • Draco sumatranus Schlegel, 1844
  • Draco supriatnai McGuire, Brown, Mumpuni, Riyanto & Andayani, 2007
  • Draco taeniopterus Günther, 1861
  • Draco timorensis Kuhl, 1820
  • Draco volans Linnaeus, 1758smok latający[19]
  • Draco walkeri Boulenger, 1891

Uwagi

  1. Nieuzasadniona poprawka Draco Linnaeus, 1758.
  2. Młodszy homonim Dracunculus Reichard, 1759 (Nematoda).
  3. Młodszy homonim Pleuropterus Westwood, 1841 (Coleoptera).

Przypisy

  1. Draco, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 199. (łac.).
  3. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 75. (fr.).
  4. A.F.A. Wiegmann: Herpetologia Mexicana, seu Descriptio amphibiorum Novae Hispaniae: quae itineribus comitis de Sack, Ferdinandi Deppe et Chr. Guil. Schiede in Museum Zoologicum Berolinense pervenerunt. Pars prima, Saurorum species amplectens, adiecto systematis saurorum prodromo, additisque multis in hunc amphibiorum ordinem observationibus. Berolini: Sumptibus C.G. Lüderitz, 1834, s. 14. (łac.).
  5. Fitzinger 1843 ↓, s. 50.
  6. a b c Fitzinger 1843 ↓, s. 51.
  7. J.E. Gray: Catalogue of the Specimens of lizards in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1845, s. 234. (ang.).
  8. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Draco. The Reptile Database. [dostęp 2024-02-06]. (ang.).
  9. R. Midtgaard: Draco. RepFocus. [dostęp 2023-03-15]. (ang.).
  10. a b c d draco, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27]  (ang.).
  11. Jaeger 1944 ↓, s. 246.
  12. Jaeger 1944 ↓, s. 195.
  13. a b Jaeger 1944 ↓, s. 187.
  14. Jaeger 1944 ↓, s. 203.
  15. Jaeger 1944 ↓, s. 179.
  16. Jaeger 1944 ↓, s. 152.
  17. Jaeger 1944 ↓, s. 80.
  18. Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 377. ISBN 83-01-14344-4.
  19. E. Keller (red.), J.H. Reinchholf, G. Steinbach, G. Diesener, U. Gruber, K. Janke, B. Kremer, B. Markl, J. Markl, A. Shlüter, A. Sigl, R. Witt & E. Nowakowski (tłum.): Gady i płazy. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 77, seria: Leksykon Zwierząt. ISBN 83-7311-873-X. (pol.).

Bibliografia

  • L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106. (łac.).
  • Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).
  • Britannica: animal/Draco-lizard-genus
  • БРЭ: 2630850
  • SNL: flygeagamer
  • Catalana: 0176944
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 35826
  • GBIF: 2466605
  • identyfikator iNaturalist: 31169
  • ITIS: 209044
  • NCBI: 52211
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 105627