Cinéma-vérité

Cinéma-vérité (pl. "kino prawdy") – nurt w filmie dokumentalnym, rozwijający się w latach 60. XX wieku we Francji, zbliżony do amerykańskiego kina bezpośredniego. Nazwa nurtu odwołuje się do Kino-Prawdy, cyklu kronik filmowych tworzonych przez Dżigę Wiertowa w latach 20. XX wieku w ZSRR. Twórcą ruchu był reżyser i etnograf Jean Rouch. Za pierwszy film cinema vérité uchodzi Kronika jednego lata (1961) Jeana Roucha i Edgara Morina.

Twórcy cinema vérité wykorzystywali nowy przenośny sprzęt - lekkie kamery dźwiękowe 16 mm i magnetofon przenośny Nagra - aby móc swobodnie rejestrować to, co się dzieje, nie zakłócając naturalności dużą ilością aparatury. Twórcy zrezygnowali ze scenariusza i fabuły, uważając, że oddzielają one film od prawdy. Kamera miała być katalizatorem, pozwalającym do tej prawdy dotrzeć. Stąd chętnie korzystali z wywiadów, ankiet i rozmów z ludźmi, niekiedy inscenizując też sytuacje, w których miała ujawnić się prawda. W warunkach psychodramy filmowana osoba miała ujawnić nie tylko swoje świadome, ale też nieświadome przekonania. Tworzyło to jednak chaos kompozycyjny i nie pozwalało często pogłębić badanego tematu.

Oprócz Roucha z nurtem związani byli też Michel Brault, Chris Marker i Mario Ruspoli.

Choć powstało zaledwie kilka filmów pełnometrażowych realizujących w pełni postulaty nurtu, to jednak wywarł on duży wpływ na kino, w tym na francuską Nową Falę.

Wybrane filmy cinéma-vérité

• Dzieci Hiroszimy (1952)
• Cienie (1959)
• Chronique d'un été (1961)
• Sleep (1963)
• Chłodnym okiem (1968)
• Faces (1968)
• Eat the Document (1969)
• Gimme Shelter (1970)
• Woodstock (1970)
• Wanda (1971)
• Cocksucker Blues (1972)
• F for Fake (1974)
• Grey Gardens (1975)
• C'était un rendez-vous (1976)
• The Emperor's Naked Army Marches On (1987)
• W obręczy marzeń (1994)
• After Life (1999)
• Tańcząc w ciemnościach (2000)
• Distance (2001)
• W głąb siebie (2001)
• Jesus Camp (2006)
• Import/Export (2007)
• Iraq in Fragments (2007)
• Projekt X (2012)
• Scena zbrodni (2012)
• Citizenfour (2014)

Bibliografia

• Wit Dąbal, Piotr Andrejew, Kompendium terminologii filmowej, Oficyna Wydawnicza Sadyba, Warszawa 2005, s. 32. ISBN 83-919108-3-0
• Encyklopedia kina, TadeuszT. Lubelski (red.), AndrzejA. Wajda, AdamA. Garbicz, Kraków: Biały Kruk, 2003, s. 186, ISBN 83-88918-33-8, OCLC 830543844 .
• Jerzy Płażewski, Historia filmu, Ossolineum, Warszawa 1995, s. 199, 217. ISBN 83-04-03908-7