Bogdan Musiał

Bogdan Musiał (ur. 1960 w Wielopolu) – polski i niemiecki historyk specjalizujący się w badaniu dziejów Niemiec, Polski i Rosji w XX wieku, zwłaszcza w okresie II wojny światowej i w latach międzywojennych^[1]. Działacz opozycji antykomunistycznej w PRL. W latach 2010–2015 był zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W latach 2021–2022^[2] dyrektor Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego.

Życiorys

W latach 1978–1984 pracował jako górnik w kopalniach węgla kamiennego „Wieczorek” oraz „Wujek” w Katowicach. Jednocześnie współpracował z Solidarnością. Prześladowany przez SB, w 1985 uciekł do Niemiec Zachodnich, gdzie uzyskał azyl polityczny^[3], a w 1992 obywatelstwo. W latach 1990–1998 studiował historię, socjologię i politologię na uniwersytetach w Hanowerze i Manchesterze^[3], jednocześnie pracując jako mechanik. W 1998 obronił doktorat na temat prześladowań Żydów w okupowanej Polsce. Pod koniec lat 90. wziął udział w debacie wokół niemieckiej wystawy „Wojna wyniszczająca. Zbrodnie Wehrmachtu 1941–1944”. Opublikował wówczas głośny artykuł naukowy, w którym wykazał, że kilka z prezentowanych fotografii przedstawia ofiary NKWD z czerwca 1941^[4]. W latach 1999–2004 pracował w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie. Doktor habilitowany od 2005, w latach 2007–2010 był pracownikiem Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej^[1]. W latach 2010–2015 był profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i kierował katedrą Studiów nad Europą Środkową i Wschodnią. Od 2018 do 2022 członek Rady przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku^[5].

Wystąpił jako komentator historyczny w filmach dokumentalnych Towarzysz generał (2009), New Poland (2010), Towarzysz generał idzie na wojnę (2011)^[6][7].

Wybrane publikacje

W języku polskim

• Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne!: brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2001. ISBN 83-88747-40-1.brak strony w książce
• Na zachód po trupie Polski. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009. ISBN 978-83-7648-236-1.brak strony w książce
• Przewrót majowy 1926 roku w oczach Kremla. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2009 (współredaktor: Jan Szumski). ISBN 978-83-7629-059-1.
• Wojna Stalina. 1939-1945. Terror, grabież, demontaże, Poznań: Zysk i S-ka, 2012. ISBN 978-83-7506-813-9.
• Geneza paktu Hitler-Stalin fakty i propaganda. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2012 (współredaktor: Jan Szumski). ISBN 978-83-7629-368-4.
• Sowieccy partyzanci 1941-1944. Mity i rzeczywistość. Poznań: Zysk i S-ka, 2014. ISBN 978-83-7506-945-7.
• Kto dopomoże Żydowi… Poznań: Zysk i S-ka, 2019. ISBN 978-83-8116-625-6.

W języku niemieckim

• Deutsche Zivilverwaltung und Judenverfolgung im Generalgouvernement: eine Fallstudie zum Distrikt Lublin 1939–1944. Wiesbaden: Harrassowitz, 1999–2011. ISBN 978-3-447-04208-6.
• „Konterrevolutionäre Elemente sind zu erschiessen”: die Brutalisierung des deutsch-sowjetischen Krieges im Sommer 1941. Berlin: Propyläen, 2000–2001. ISBN 978-3-549-07126-7.
• „Aktion Reinhardt”. Der Völkermord an den Juden im Generalgouvernement 1941–1944. Osnabrück: Fibre Verlag, 2004. ISBN 3-929759-83-7.brak strony w książce
• Sowjetische Partisanen in Weißrußland. Innenansichten aus dem Gebiet Baranovici 1941–1944. Eine Dokumentation. München: Oldenbourg Verlag, 2004. ISBN 3-486-64588-9.brak strony w książce
• Genesis des Genozids: Polen 1939–1941. 2004–2010 (współredaktor: Klaus-Michael Mallmann). ISBN 978-3-534-18096-7.
• Kampfplatz Deutschland, Stalins Kriegspläne gegen den Westen. Berlin: Propyläen, 2008. ISBN 3-929759-83-7.brak strony w książce
• Sowjetische Partisanen 1941-1944: Mythos und Wirklichkeit. Paderborn: Schöningh, 2009. ISBN 978-3-506-76687-8.
• Stalins Beutezug: die Plünderung Deutschlands und der Aufstieg der Sowjetunion zur Weltmacht. Berlin: Propyläen, 2010. ISBN 978-3-549-07370-4.
• Mengeles Koffer. Eine Spurensuche. Hamburg: Osbourg Verlag, 2019. ISBN 978-3955102005.

W języku angielskim

• The Origins of „Operation Reinhard”: The Decision-Making Process for the Mass Murder of the Jews in the Generalgouvernment. Jad Waszem Studies 28, 2004, s. 113–153.
• The Emergence of Ukraine. Self-Determination, Occupation, and War in Ukraine, 1917-1922. (współautor: Wolfram Dornik, m.in.). Toronto: Canadian Institute of Ukrainian Studies Press Edmonton, 2015. ISBN 978-1-894865-40-1.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna na stronach Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego (pol.) [dostęp 2010-08-09]
• Katalog publikacji w Niemieckiej Bibliotece Narodowej. portal.d-nb.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (niem.) [dostęp 2010-08-09]
• Katalog publikacji na stronie Instytutu Herdera w Marburgu (niem.) [dostęp 2010-08-09]