Aldehyd glicerynowy

Aldehyd glicerynowy
aldehyd D-(+)-glicerynowy
aldehyd (R)-glicerynowy
aldehyd L-(-)-glicerynowy
aldehyd (S)-glicerynowy

Wzór strukturalny aldehydu glicerynowego uwzględniający niezdefiniowaną konfigurację atomu węgla α łańcucha bocznego (mieszanina racemiczna)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
2,3-dihydroksypropanal
Inne nazwy i oznaczenia
aldehyd glicerolowy, gliceraldehyd, gliceral
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C3H6O3

Inne wzory

HO-CH2-CH(OH)-CHO

Masa molowa

90,08 g/mol

Wygląd

bezbarwne, krystaliczne ciało stałe o wyglądzie igieł[1]

Identyfikacja
Numer CAS

367-47-5
56-82-6 (racemat)
453-17-8 (aldehyd D(+)glicerynowy)

PubChem

751

SMILES
C(C(C=O)O)O
InChI
InChI=1S/C3H6O3/c4-1-3(6)2-5/h1,3,5-6H,2H2
InChIKey
MNQZXJOMYWMBOU-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
1,453 g/cm³ (18 °C)[2]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
słaba[1], rozpuszczalny[2]
w innych rozpuszczalnikach
słabo rozp. w EtOH, Et
2
O
; nierozp. w eterze naftowym, benzenie i ligroinie[2]
Temperatura topnienia

145 °C[2]

Temperatura wrzenia

145 °C (0,8 tor)[2]

Kwasowość (pKa)

12,58

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Substancja nie jest klasyfikowana jako
niebezpieczna według kryteriów GHS
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Substancja nie jest klasyfikowana jako
niebezpieczna według europejskich kryteriów
(na podstawie podanej karty charakterystyki).
NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[3]
1
0
0
 
Temperatura zapłonu

>110 °C[3]

Podobne związki
Podobne związki

glicerol, kwas mlekowy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Aldehyd glicerynowy, C3H6O3organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów.

Projekcja Fischera aldehydu D-glicerynowego

Jest zaliczany do cukrów jako najprostsza aldoza. Ze względu na centrum chiralności występuje w postaci dwóch enancjomerów, aldehydu D-(+)-glicerynowego [(R)-glicerynowego] i aldehydu L-(-)-glicerynowego [(S)-glicerynowego]. Występujący naturalnie izomer D był zastosowany przez Hermanna Emila Fischera jako wzorzec do wyznaczania konfiguracji absolutnej.

Aldehyd glicerynowy otrzymuje się poprzez łagodne utlenianie gliceryny. Powstaje na początku rozkładu glukozy[4]. Jako utleniacz może być stosowany nadtlenek wodoru w obecności soli żelaza. Obok aldehydu w tych warunkach powstaje izomeryczny dihydroksyaceton.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 20, ISBN 83-7183-240-0 .
  2. a b c d e CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 85, Boca Raton: CRC Press, 2004, s. 3-202, ISBN 978-0-8493-0485-9  (ang.).
  3. a b Department of Chemistry, The University of Akron: L-(–)-Glyceraldehyde. [dostęp 2012-02-05]. (ang.).
  4. Neil Campbell: Biologia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2014, s. 70. ISBN 0-321-54325-4.
Kontrola autorytatywna (grupa stereoizomerów):
  • NKC: ph875102
  • Britannica: science/glyceraldehyde
  • NE.se: glyceraldehyd
  • SNL: glyseraldehyd
  • Catalana: 0112201