Radula

Voor het geslacht van bladmossen uit de familie Radulaceae, zie Radula (mossengeslacht).
Anatomie van de radula; e = oesofagus, m = mond, mx = maxilla, o = odontofoor, op = odontofoor protractorspier, r = radula, rp = radula protractorspier, rr = radula retractorspier

De radula of rasptong is een monddeel bij weekdieren (mollusken). Met uitzondering van de tweekleppigen (Bivalvia) komt dit orgaan bij alle klassen van deze diergroep voor. De naam radula werd voor het eerst gebruikt door de Baltische Duitser Alexander von Middendorff in 1848.

De radula bestaat uit een chitineus membraan dat bezet is met een lange reeks opeenvolgende rijen van tandjes. Elk tandje bestaat uit een basale plaat die vastzit aan het membraan en een opgerichte punt die naar achter omgebogen is. Het materiaal waaruit de tanden zijn opgebouwd is vaak een zeer hard mineraal zoals magnetiet of, zoals bij de vegetarische tuinslakken, chitine. Ondanks de hardheid is de radula aan slijtage onderhevig en groeit het continu aan.

Omdat de vorm van de tandjes, en het aantal tandjes per rij heel karakteristiek is voor iedere soort, is de radula vooral bij slakken een zeer goed determinatiekenmerk. Zo heeft bijvoorbeeld de Segrijnslak ca 14.000 tandjes en de wijngaardslak ca 25.000 tandjes.[1]

Door herbivore slakken en keverslakken worden met de radula algen en diatomeeën van het substraat afgeschraapt. Sommige carnivore slakken, zoals Tepelhorens maken met behulp van hun radula een gaatje in de schelp van levende schelpdieren om op deze manier de zachte delen van hun prooi te kunnen bereiken.

Externe link

  • Spinnen als een spin /bijten als een slak (2006), VPRO sciencedoc Wetenschappelijke documentaires
Bronnen, noten en/of referenties
  1. De Grisse, André (2003), De kweek van Escargots - van hobby naar professional, uitgave onder eigen beheer, Gent.
· · Sjabloon bewerken
Weekdieren
Taxonomie:Tweekleppigen · Slakken · Inktvissen · Wormmollusken · Mutsdragers · Keverslakken · Schildvoetigen · Tandschelpen
Disciplines:Malacologie · Paleomalacologie · Conchologie · Sclerochronologie
Terminologie:Anatomie · Apertura · Glochidium · Operculum · Parelmoer · Periostracum · Radula · Schelp · Sculptuur · Sifo · Slakkenhuis
Lijsten:Schelpterminologie · soortnamen · mariene soorten Benelux · landsoorten Benelux · zoetwatersoorten Benelux · uitgestorven soorten · Ammonieten · schelpenverzamelingen
Verenigingen & Organisaties:NMV · BVC · CLEMAM · CLECOM
· · Sjabloon bewerken
Overzicht van artikelen relevant voor Helicicultuur
Economisch waardevolle slakkensoorten
Landslakken:Afrikaanse reuzenslak · Caucasotachea vindobonensis · Cantareus apertus · Gebandeerde wijngaardslak · Grote segrijnslak ·Helix nucula · Macularia sylvatica · Otala lactea · Otala punctata · Pastaslak · Segrijnslak · Wijngaardslak · Witgerande tuinslak · Zandslak · Zwartgerande tuinslak
Zeeslakken:Amphibola crenata · Bullacta exarata · Kegelslakken · Lunatia heros · Melo melo · Murex-familie: Brandhoren · Geaderde stekelhoren · Hexaplex trunculus · Purperslak · Eetbare zeeoren: Gewone zeeoor · Haliotis asinina · Haliotis australis · Haliotis corrugata · Haliotis cracherodii · Haliotis fulgens · Haliotis iris · Haliotis rubra · Haliotis rufescens · Haliotis sorenseni · Haliotis virginea · Eetbare schaalhoornachtigen: Cellana exarata · Cellana sandwicensis · Gewone schaalhoren · Nacellidae · Patella caerulea · Patella ferruginea · Patella rustica · Ruwe schaalhoren · Eetbare buccinidae: Busycotypus canaliculatus · Busycon carica · Sinistrofulgur perversum · Eetbare littorinidae: Austrolittorina antipodum · Gewone alikruik · Kleine alikruik · Littorina sitkana · Eetbare Codringtonia codringtonii: Chorus giganteus · Concholepas concholepas · Turbo bruneus · Turbo cornutus · Turbo intercostalis · Tectus niloticus · Andere eetbare zeeslakken: Laevistrombus canarium · Roze vleugelhoorn
Biologie
Anatomie:Hepatopancreas · Liefdespijl · Mantel · Operculum (mollusken) · Radula · Slakkenhuis · Slakkennest · Zenuwknoop
Levenspatroon:Dagritme · Levenscyclus
Overig:Vijanden en ziektes · Roofslakken
Technieken, vormen en fasen
Vormen en fasen:Slakkenjacht · Afrikaanse reuzenslakkenkwekerij · Indoor-slakkenkweek · Biologische slakkenkweek · Biocycle slakkenkweek · Gordijn-slakkenkweek ·Slakkenverwerking · Slakkenmarkt · Romeinse slakkenkwekerij
Materialen  en 
technieken:
Plaagbestrijding · Slakkenbarrière · Slakkenvoeder · Slakkensorteerder · Slakkenslijmextractie
Producten:Escargot · Slakkenlever · Slakkenkaviaar · Slakkenslijm · Farmaceutische middelen · Purper (verfstof)
Overig:Milieu-effect van slakkenkweek
Bedrijven en organisaties
Slakkenkwekerijen:Nederland: De Slakkentuin · Dick Jacobs · Eerste Nederlandse Slakken-Carcollen kwekerij · Herman Nuss· Slow Escargots · Oostenrijk: Gugumuck
Organisaties:Cherasco International Institute for Snail Breeding
Cultuur en geschiedenis
Gerechten:Escargots à la bourguignonne · Cagouilles à la charentaise · Cargolade
Kook- en tafelgerei:Cochlear · Slakkentang · Slakkenbord · Slakkenvork
Festivals:Frankrijk: Festival de l'escargot (Bassou) · Festival de l’escargot (Toulouges) · Fête de l’escargot (Thiaucourt) · Fête de l’escargot (Andryes) · Fête de l’escargot (Marsonnas) · Fête de l’escargot (Digoin) · Fête de l'escargot (Bompas) · Fête des limaces · Fêtes de Saint-Georges · Griekenland: Karavolas-festival · Italië: Festa della Lumaca in Cucina Oostenrijk: Wiener Schneckenfestival · Portugal: International Festival of the Snail · Festival do Caracol · Spanje: Aplec del Caragol
Geschiedenis:Geschiedenis van escargot · Quintus Fulvius Lippinus · Escargots Boisseau
Overig:De slak in kunst en cultuur · Slakkenrace
Diversen
Bekende slakken:George · Jeremy · Gee Geronimo
Slakkenbestrijding:Slakkenval · Slakkenbestrijding
Overig:Slakken in de geneeskunde · Slakken als bio-indicator