Politiek in Suriname

Politiek in Suriname
Politiek van Suriname Bestuurlijke indeling • Regering van Suriname • De Nationale Assemblée Verkiezingen
Portaal
	Politiek & Suriname

De politiek in Suriname wordt gevormd door een parlementaire democratie, met een regering onder leiding van een president en vicepresident. De uitvoerende macht wordt uitgeoefend door de president en de Raad van Ministers. De wetgevende macht wordt uitgeoefend door De Nationale Assemblée.

Politiek langs etnische lijnen

In Suriname wordt niet ideologisch gestemd, zoals sociaaldemocratisch of liberaal, maar langs etnische lijnen. Elke bevolkingsgroep heeft een eigen partij. Ramsewak Shankar, president van 1987 tot 1990, zei hierover: "We hebben de onafhankelijkheid op een gouden dienblad gekregen. We hebben er niet voor gevochten en daarom is er geen eenheid onder het volk ontstaan. We hebben hier in Suriname geen Surinamers. We hebben creolen, we hebben Hindoestanen, we hebben Javanen, we hebben Chinezen, Joden, wat dan ook."^[1]

Een uitzondering hierop vormt de Nationale Democratische Partij die uit het militaire regime voortgekomen is.^[1] Andere partijen, met name de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP), gaan sinds de jaren 2010 in de multi-etnische trend mee, zij het in een traag proces.

Parlement

Suriname heeft een eenkamerstelsel die gevormd wordt door De Nationale Assemblée. Voor de Surinaamse onafhankelijkheid heette het parlement de Staten van Suriname en ervoor de Koloniale Staten. Sinds 2020 is er een Constitutioneel Hof dat desgevraagd wetten toetst. De huidige grondwet van Suriname dateert van 30 september 1987.

Eerste vertegenwoordiger per bevolkingsgroep

De volgende politici waren de eerste uit hun bevolkingsgroep die toetraden tot het parlement:

• Hindoestanen, 1930: Clemens Ramkisoen Biswamitre^[2]
• Javanen, 1938: Hendrik Miskin^[2][3]
• Chinezen, 1946: Jozeph Enwoei Ho A Sjoe^[2]
• Marrons, 1963: Wilfred Liefde^[2]
• Inheemsen, 1974: Eugène Arichero^[2]

Regionaal niveau

Districtsraden en ressortraden

Op regionaal niveau worden districtsraden gekozen en districtscommissarissen (dc's) aangewezen. Dc's vertegenwoordigen alle burgers in het (deel)district en worden daarom ook wel burgervader of burgermoeder genoemd. Op lokaal niveau zijn er ressortraden met uit hun midden gekozen voorzitters.

Inheemsen en marrons

De inheemsen en marrons kennen daarnaast een vertegenwoordiging op volks- en dorpsniveau. De leider van een volk wordt meestal granman genoemd, de leider van een dorp een kapitein of gewoonweg dorpshoofd.

De volken hebben de volgende granmans (of equivalent):

• Inheemsen:
  • Wayana: Aptuk Noewahe (overleden in 2023)
  • Trio: Jimmy Toeroemang (sinds 2021)
  • Arowakken (Lokono): geen?
  • Karaïben (Kari’na): geen?
• Marrons:
  • Aucaners: Bono Velantie (sinds 2015)
  • Saramaccaners: Albert Aboikoni (sinds 2018)
  • Kwinti's: Remon Clemens (sinds 2020)
  • Matawai: Lesley Valentijn (sinds 2011)^[4]
  • Paramaccaners: Jozef Forster (sinds 2020)
  • Aluku: Emanuel Jacobi (tot 2017), sindsdien vacant^[5]