Maurice Tourneur

Tourneur in 1920

Volledige naam

Maurice Félix Thomas

Geboren

2 februari 1876

Overleden

4 augustus 1961

Geboorteland

Frankrijk

(en) IMDb-profiel

(nl) Moviemeter-profiel

(mul) TMDB-profiel

Portaal

Film

Maurice Tourneur (Parijs, 2 februari 1876 – aldaar, 4 augustus 1961) was een Frans filmregisseur.

Leven en werk

Afkomst en eerste stappen in de kunst- en toneelwereld

Maurice Tourneur werd in de Parijse wijk Belleville geboren als de zoon van een juwelier. Hij was eerst actief als graficus en illustrator van tijdschriften. Daarna werkte hij in dienst van de beeldhouwer Auguste Rodin en vervolgens van de symbolistische schilder Puvis de Chavannes. De wereld van het toneel sprak hem echter aan en hij werd acteur. Hij kwam terecht in het theatergezelschap van André Antoine, een van de grondleggers van de moderne toneelregie in Frankrijk. Hij speelde bij Antoine tot 1909.

Filmregisseurdebuut en de Amerikaanse periode (1914-1926)

In 1912 begon hij zich te interesseren voor de cinema en werd de assistent van zijn vriend, de toneelregisseur Émile Chautard die in 1910, even voor hem, het toneel voor de film had ingeruild. Hij werd door de filmmaatschappij Éclair al gauw aangetrokken als filmregisseur. Wat later zond Éclair hem naar de Verenigde Staten omdat hij het Engels goed beheerste. In vijf jaar tijd draaide hij er heel wat films, vooral voor World Pictures. Tourneur werd in Hollywood geleidelijk aan beschouwd als een van de betere filmregisseurs. Hij werkte er in die jaren vaak samen met de toekomstige filmregisseur Clarence Brown en met cameraman John van den Broek. In 1918 stichtte hij Maurice Tourneur Productions, zijn eigen productiehuis. Hij verwezenlijkte literatuurverfilmingen zoals Victory (naar Joseph Conrad, 1919), Treasure Island (naar Robert Louis Stevenson, 1920) en The Last of the Mohicans (naar James Fenimore Cooper, 1921). Hij bleef Amerikaanse stomme films draaien tot in 1926.

Terug in Frankrijk

Ten gevolge van artistieke meningsverschillen met filmproducent Irving Thalberg besloot hij naar zijn geboorteland terug te keren. In Frankrijk wilde hij L'Équipage, het eerste grote literair succes van Joseph Kessel, verfilmen maar hij moest de opnames onderbreken. Men verweet hem immers dat hij zich tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten niet actief had ingezet tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij week uit naar Duitsland om er Marlene Dietrich te regisseren in het drama Das Schiff der verlorenen Menschen (1927), haar laatste stomme film. In 1928 kon hij L'Équipage voltooien.

Daarna verwezenlijkte hij nog een twintigtal films gebaseerd op literair werk, hoofdzakelijk drama's. Hij kon daartoe rekenen op de medewerking van de fine fleur van de Franse acteurs van toen. Zo bracht hij in de legerkomedie Les Gaietés de l'escadron (1932) Fernandel, Jean Gabin en Raimu samen. Voor het drama Koenigsmark (1935) kon hij rekenen op Pierre Fresnay. Maurice Chevalier nam de hoofdrol voor zijn rekening in Avec le sourire (1936), zijn eerste Franse gesproken film. Het in Rusland gesitueerde historisch drama Le Patriote (1938) werd gedragen door de vertolkingen van Harry Baur en Pierre Renoir. In de jaren dertig verwierf zoon Jacques de nodige ervaring als monteur en als regieassistent op de filmset van zijn vader.

De jaren veertig: de laatste films

In Volpone (1941) speelden de gevierde toneelacteurs Harry Baur, Charles Dullin en Louis Jouvet samen. Voor zijn laatste werken uit de jaren veertig deed Maurice Tourneur meermaals een beroep op het schrijftalent van Jean-Paul Le Chanois. Zo goot Le Chanois onder meer een Maigretroman in een scenario voor Cécile est morte (1943). Albert Préjean mocht er voor de tweede keer de beroemde commissaris vertolken. Zijn laatste prent, het donkere noodlotsdrama Impasse des Deux-Anges waarvoor hij Simone Signoret en Paul Meurisse, de twee jonge beloftevolle hoofdrolspelers uit het al even duistere Macadam (Marcel Blistène, 1946) opnieuw verenigde, dateerde uit 1948.

Gedwongen afscheid

In 1949 werd hij betrokken in een ernstig verkeersongeval en hield er een dwarslaesie aan over. Omdat hij verlamd was aan benen en romp zag hij zich verplicht zijn regisseurscarrière af te sluiten en hield zich vanaf dan onder meer bezig met het in het Frans vertalen van Amerikaanse politieromans.

Privéleven

In 1904 trouwde hij met Fernande Petit die hem in datzelfde jaar nog een zoon schonk, de toekomstige Frans-Amerikaanse filmregisseur Jacques Tourneur. Hij scheidde van zijn eerste vrouw in 1923 en hertrouwde met actrice Louise Lagrange.

Tourneur stierf in 1961 op 85-jarige leeftijd en ligt begraven op het Parijse cimetière du Père-Lachaise.

Filmografie

Stomme films

1913: Jean la Poudre (samen met Émile Chautard)
1913: Les Gaîtés de l'escadron (samen met Joseph Faivre)
1913: Mademoiselle Cent-Millions
1913: Le Système du docteur Goudron et du professeur Plume
1913: Les Ruses de l'amour
1913: Le Dernier Pardon
1913: Le Camée
1913: La Dame de Monsoreau
1913: La Bergère d'Ivry
1914: Le Friquet
1914: Le Puits mitoyen
1914: Sœurette
1914: Monsieur Lecoq
1914: Le Corso rouge
1914: Le Parfum de la dame en noir (samen met Émile Chautard)
1914: Mother
1914: The Man of the Hour
1914: The Wishing Ring: An Idyll of Old England
1914: The Pit
1914: La Dernière Incarnation de Larsan
1914: Figures de cire
1915: Alias Jimmy Valentine
1915: The Cub
1915: The Ivory Snuff Box
1915: Trilby
1915: The Butterfly on the Wheel
1916: The Pawn of Fate
1916: The Hand of Peril
1916: The Closed Road
1916: The Rail Rider
1916: The Velvet Paw
1917: The Pride of the Clan
1917: A Girl's Folly
1917: The Poor Little Rich Girl
1917: The Whip
1917: The Undying Flame
1917: The Law of the Land
1917: Barbary Sheep
1917: Exile
1917: The Rise of Jennie Cushing
1918: Rose of the World
1918: The Blue Bird
1918: Prunella
1918: A Doll's House
1918: Sporting Life
1918: Woman
1919: The White Heather
1919: The Life Line
1919: The Broken Butterfly
1919: Victory
1920: My Lady's Garter
1920: Treasure Island
1920: The White Circle
1920: The Great Redeemer (samen met Clarence Brown)
1920: The County Fair (samen met Edmund Mortimer)
1920: Deep Waters
1920: The Last of the Mohicans (samen met Clarence Brown)
1921: The Bait
1921: The Foolish Matrons (samen met Clarence Brown)
1922: Lorna Doone
1923: The Christian
1923: While Paris Sleeps
1923: The Isle of Lost Ships
1923: The Brass Bottle
1923: Jealous Husbands
1924: Torment
1924: The White Moth
1925: Never the Twain Shall Meet
1925: Sporting Life
1925: Clothes Make the Pirate
1926: Old Loves and New
1926: Aloma of the South Seas
1928: L'Équipage
1929: Das Schiff der verlorenen Menschen

Geluidsfilms

1929: The Mysterious Island (samen met Lucien Hubbard en Benjamin Christensen)
1930: Accusée, levez-vous!
1931: Maison de danses
1931: Partir
1932: Au nom de la loi
1932: Les Gaîtés de l'escadron
1933: Les Deux Orphelines
1933: Le Voleur
1933: Lidoire
1933: L'Homme mystérieux
1935: Justin de Marseille
1935: Koenigsmark
1936: Samson
1936: Avec le sourire
1938: Le Patriote
1938: Katia
1941: Volpone
1941: Péchés de jeunesse
1942: Mam'zelle Bonaparte
1943: La Main du diable
1943: Le Val d'enfer
1944: Cécile est morte
1947: Après l'amour
1948: Impasse des Deux-Anges