Karachaniden

قَراخانيان, Qarākhānīyān
خاقانيه, Khakānīya
← Oeigoerse Rijk 840 – 1211 Chorasmiden →
Kara-Kitan →
Kaart
Karachaniden-khanaat rond 1000 n.Chr.
Karachaniden-khanaat rond 1000 n.Chr.
Algemene gegevens
Hoofdstad Kashgar
Talen Turkse talen
Religie(s) Islam
Regering
Regeringsvorm Kanaat
Staatshoofd Khan

Het khanaat van de Karachaniden (Karahanlı Devleti, Qarākhānīyān, Khakānīya) was een Turks khanaat dat van 840 tot 1211 over Transoxanië in Centraal-Azië regeerde. De dynastie was gesticht door Bilge Kül Kadir Khan.[1] De naam van het rijk bestaat uit twee Turkse woorden: kara en Khan. Kara betekent 'zwart' wat ook nobiliteit symboliseert, daarnaast kan het woord ook 'sterk', 'moedig' en 'bruisend' betekenen. De Karachaniden heersten over een gebied dat strekte van het Aralmeer tot in Mongolië en West-China. Dit rijk was gevormd door verschillende Turkse volkeren, die leefden in het gebied dat we nu kennen als Kirgizië en Sinkiang.

Met de verovering van Transoxanië door de Karachaniden begon de definitieve machtsovergang van Perzische naar Turkse hegemonie in West-Azië. De Karachanidische dynastie was de eerste Turkse staat die de islam had omarmd. De Karachanidische staat groeide zo vanuit een culturele kruisbestuiving. Nadat de Karachaniden zich tot de islam hadden bekeerd namen zij het Turkse Oeigoer-alfabet over. De moslim-Turkse dynastie van de Karachaniden integreerden via de islamitische cultuur ook Arabische en Perzische culturele elementen. Tegelijk bewaarden zij hun Turkse cultuur. De Karachaniden maakten het Turks tot de taal van de staat, waardoor de prestige van het Perzisch sterk afnam.[2] De belangrijkste (economische) steden van het rijk waren Kashgar, Balasagoen, Uzgen en Samarkand. De geschiedenis van de Karachaniden is gereconstrueerd op basis van overgeleverde geschreven bronnen en muntstukken (numismatiek).[3]

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Davidovich, E. A. (1998), "The Karakhanids", in Asimov, M.S.; Bosworth, C.E., History of Civilisations of Central Asia
  2. Svatopluk Soucek, "The Qarakhanids" in: A history of Inner Asia (Cambridge, 2000).
  3. Davidovich, E. A., "The Karakhanids", in: Asimov, M.S. and Bosworth, C.E. ed., History of Civilisations of Central Asia I (UNESCO Publishing, 1998) 119–144.
· · Sjabloon bewerken
Turkse landen en dynastieën
Pre-migratie:Xianbei · Xiongnu · Rouran · Türgesh · Shatuo · Tiele · Chionieten
Grote volksverhuizing:Hunnen · Rijk der Göktürken · Avaren · Groot-Bulgaarse Rijk · Oeigoerse Rijk · Kutriguren · Koemanen · Chazaren · Kiptsjaken · Petsjenegen · Oğuzen
Islamitische periode:Seltsjoeken · Gouden Horde · Mammelukken · Sultanaat van Rûm · Ottomaanse Rijk · Timoeriden · Ghaznaviden · Safawieden · Toeloeniden · Artuqiden · Rijk der Zwarte Schapen · Rijk der Witte Schapen · Kanaat van de Krim · Kanaat Kazan · Kanaat Sibir · Kanaat Astrachan · Kanaat van Chagatai · Kanaat Xiva · Kanaat Kokand · Kanaat Jerevan · Wolga-Bulgarije · Mogolrijk · Sultanaat van Delhi · Emiraat Boechara · Kanaat van de Kazachen · Kanaat van Boechara · Kanaat Kimek · Karachaniden · Karamaniden · Isfendiyariden · Zengiden
Jong-Turkse periode:Republiek Comrat (1906) · Republiek Gumuljina (1913) · Volksrepubliek van de Krim (1917) · Idel-Oeral (1917) · Autonoom Kokand (1917) · Autonoom Alaş (1917) · Democratische Republiek Azerbeidzjan (1918) · Republiek van de Aras (1918) · Voorlopige Nationale Regering van de Zuidwestelijke Kaukausus (1918) · Krimse Regionale Regering (1918) · Volksrepubliek Toeva (1921) · Republiek Turkije (1923) · Eerste Oost-Turkestaanse Republiek (1933) · Republiek Hatay (1938) · Tweede Oost-Turkestaanse Republiek (1944) · Volksregering Azerbeidzjan (1945)
Voormalige-Sovjet periode:Republiek Gagaoezië (1990) · 1991: Azerbeidzjan · Kazachstan · Kirgizië · Oezbekistan · Turkmenistan · Turkse Republiek Noord-Cyprus (1983)
Autonome deelrepublieken:Altaj · Chakassië · Basjkirostan · Toeva · Tatarije · Jakoetië · Tsjoevasjië · Karatsjaj-Tsjerkessië · Karakalpakstan · Nachitsjevan · Gagaoezië · Xinjiang
Andere landsdelen:Iraans Azerbeidzjan · Krimrepubliek · Rodopi · Kardzjali · Razgrad · Centar Župa · Plasnica · Tajmyr · Kizilsu · Bajan-Ölgi · Ili · Aksay · Sunan · Xunhua
Inter-gouvernementeel:Organisatie van Turkse Staten · Internationale Organisatie van de Turkse Cultuur (TÜRKSOY)
Overig: Turkestan · Turks-Mongoolse Rijk · Panturkisme · Toeranisme