Dodemansduim

Dodemansduim
Dodemansduim
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Cnidaria (Neteldieren)
Klasse:Anthozoa (Bloemdieren)
Orde:Alcyonacea (Zachte koralen)
Familie:Alcyoniidae (Lederkoralen)
Geslacht:Alcyonium
Soort
Alcyonium digitatum
Linnaeus, 1758
Synoniemen
  • Lobularia digitata (Linnaeus, 1758)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Dodemansduim op Wikispecies Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Dodemansduim of doomansduim (Alcyonium digitatum) is een zachte koraalsoort (orde Alcyonacea) uit de familie lederkoralen (Alcyoniidae). De koraalsoort behoort tot het geslacht Alcyonium. De dodemansduim kreeg in 1758 een wetenschappelijke naam van Carl Linnaeus.[1]

Kenmerken

Kolonies van dit gewone zachte koraal zijn variabel van vorm en vormen grote onregelmatige massa's tot 250 mm hoog, meestal met een paar stompe 'vingers' die meestal meer dan 30 mm in diameter zijn. Zijn poliepen steken uit gelobde, witte tot roze of oranje stammetjes naar buiten. De lobben trekken zich bij aanraking samen. De kleur varieert van wit tot dof oranje met af en toe geelachtige of bruinachtige kolonies; de poliepen zijn doorschijnend wit. Aan de westkust van Ierland zijn bijna alle kolonies oranje van kleur.

Verspreiding en leefgebied

De dodemansduim komt met enige regelmaat voor langs de Nederlandse kust, op plaatsen waar de dijkvoet met steenstort bekleed is en waar ook vrij veel stroming is, zoals in de Oosterschelde, en in mindere mate ook in de Grevelingen.[2] Verder komt de soort voor in het Nederlands deel van de Noordzee, op enkele kilometers uit de kust, en dan alleen op plekken waar hard substraat aanwezig is, zoals scheepswrakken.[3]

Waarnemingen van de soort namen sinds 1994 voortdurend af en het had er de schijn van dat ze in de Nederlandse wateren zo goed als uitgestorven was. In 2012 is er echter sprake van een plotselinge opleving in de Oosterschelde. De aantallen overtreffen zelfs die van 1994.[4]

Bronnen, noten en/of referenties
  • van Ofwegen, L. (2011). Alcyonium digitatum. Gebaseerd op informatie uit het World Register of Marine Species.
  • Picton, B.E. & Morrow, C.C. (2016). Alcyonium digitatum Linnaeus, 1758. [In] Encyclopedia of Marine Life of Britain and Ireland. (Geraadpleegd op 29 oktober 2021)
  1. Linnaeus, C. (1758), Systema naturae per regna tria naturae, deel 1: 803. (website Biodiversity Heritage Library).
  2. oude verspreidingsgegevens van Stichting ANEMOON[dode link].
  3. Dodemansduim op de website van Stichting ANEMOON.
  4. Peter H. van Bragt (6 augustus 2012). Wonderbaarlijke terugkomst Nederlands enige koraalsoort. Nature Today. Gearchiveerd van origineel op 30 januari 2023.
Mediabestanden
Zie de categorie Alcyonium digitatum van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.