Macbeth Eskoziakoa

Macbeth Eskoziakoa
Irudi gehiago
Eskoziako erregea 1040 - 1057 ← Duncan I.a Eskoziakoa - Lulach Eskoziakoa → Mormaer of Moray (en) 1032 - 1057 ← Gille Coemgáin of Moray (en) - Lulach Eskoziakoa →
Bizitza
Jaiotza	1005
Herrialdea	Eskoziako Erresuma
Heriotza	Lumphanan, 1057ko abuztuaren 15a (51/52 urte)
Hobiratze lekua	Iona
Heriotza modua	: guduan hila
Familia
Aita	Findláech of Moray
Ama	Donalda of Alba
Ezkontidea(k)	Gruoch of Scotland (en)  (1032 (egutegi gregorianoa) -
Leinua	Moray etxea
Jarduerak
Jarduerak	erregea

Macbeth Eskoziakoa, (Eskoziako gaeleraz: Mac Bethad mac Findlaích), ezizenez Rí Deircc, hots, "Errege Gorria" (????, Eskozia – 1057, Lumphanan edo Scone, Eskozia) Eskoziako Erresumako errege bat izan zen, garai hartan Alba erresuma izenaz ezagutzen zena.

Etimologia

Mac Bethad izenak "biziaren semea" esan nahi du, baina sarritan "gizon zuzena" edo "gizon erlijiotsua" bezala ere itzuli izan da.

Biografia

Moray etxeko lehen erregea izan zen. Dunkeld etxeko Duncan I.aren lehengusua zen eta hura bezala Malcolm II.aren biloba. Moray mormaerrian agintzen zuen eta Kanuto II.a Handia 1031ean iparraldeko uhartetara etorri zenean Malcolm II.arekin batera berak ere menpekotasuna agertu zion, honek erakusten du jadanik botere handiko gizona zela.

1034an Malcolm II.a hil zenean Duncan I.a lehengusuak hartu zuen erregetza eta Macbeth dux izendatua izan zen, printze eta markes tarteko kargu bat, baina 1040an Duncanek zigor espedizio bat antolatu zuen Morayra eta Macbethen gizonek berau hil eta Macbeth bihurtu zen eskoziarren errege. Ez zuen aurkaririk izan, Duncanen aita zen Crínán ezik, baina 1045ean Crínán hil zenean arazorik gabe mantendu zuen kargua.

1052an Ingalaterran istilua sortu zen Eduardo Aitorlea erregea eta Godwin Wessexeko Earlaren artean eta Macbethek errefuxiatu normandiar ugari jaso zituen, Eskozian feudelismoa sartu zen horrela. Eduardok ez zuen ontzat hartu Macbethek Godwinen jarraitzaileei emandako laguntza eta 1054an Siward Northumbriako Earla buru zuen armada handi batek Eskozia inbaditzea erabaki zuen. Kanpaina luzea eta odoltsua izan zen. 1057an atzera egiten ari zela Duncan I.aren seme Malcolmek (gerora Malcolm III.a Eskoziakoa izango zenak) hil zuen Cairnamounth pasabidean. Amaierako borrokan 3000 eskoziar eta 1500 ingeles hil ziren

Literatura

William Shakespeare ingeles idazle ospetsua errege honetan oinarritu zen bere Macbeth idazlana idazteko.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Macbeth Eskoziakoa

• i
• e
• a

Eskoziako Erresumako errege-erreginak

Alpin etxea (848-1034)

Kenneth I.a • Donald I.a • Konstantino I.a • Aedh • Giric • Eochaid (dudazkoa) • Donald II.a • Kostantino II.a • Malcom I.a • Indulf • Dubh • Cuilén • Amlaib • Kenneth II.a • Kostantino III.a • Kenneth III.a • Malcolm II.a

Dunkeld etxea (1034-1240)

Duncan I.a

Moray etxea (1040-1058)

Macbeth • Lulach

Dunkeld etxea (1058-1286)

Malcolm III.a • Donald III.a • Duncan II.a • Edgar • Alexandro I.a • Dabid I.a • Malcolm IV.a • Gilen I.a • Alexandro II.a • Alexandro III.a

Fairhair etxea (1286-1290)

Margarita • Lehenengo interregnuma

Balliol etxea (1292-1296)

Joanes • Bigarren interregnuma

Bruce etxea (1306-1371)

Roberto I.a • Dabid II.a

Estuardo etxea (1371-1707)

Roberto II.a • Roberto III.a • Jakue I.a • Jakue II.a • Jakue III.a • Jakue IV.a • Jakue V.a • Maria I.a • Jakue VI.a** • Karlos I.a** • Karlos II.a** • Covenanter • Protektoratua • Karlos II.a** • Jakobo VII.a** • Gilen II.a** eta Maria II.a** • Ana**

• • Baita Ingalaterra eta Irlandako errege-erreginak ere.