Izozmendi

Izozmendia^[1] edo iceberga^[2] ur gezaren izotzezko masa handi bat da, itsasoko uretan flotatzen duena. Glaziar baten ertza hautsi eta uretara erortzen denean sortzen da.

Ur aratzezko izotzaren dentsitatea 920 kg/m³ inguru izanik eta itsasoko ur gaziarena 1 025 kg/m³, izozmendi baten bolumenaren % 90 ur azpian dago: ur gaineko zatia bakarrik ikusita, oso zaila da haren ur azpiko zatiak zer itxura duen jakitea.

Izotz masa gogor-gogorra da maiz eta luze irauten du. Horregatik, ontzien metalezko kroskoak aise kalte ditzake: hondoratutako ezagunena Titanic izan zen, 1912ko apirilaren 14an 2.500 hildako eragin zituena.

Sailkapena

Izozmendiak tamainaren eta itxuraren arabera sailkatzen dira. Honako hau International Ice Patrol delakoak erabilitakoa da.

Tamaina

Izendapena	Ur gaineko garaiera	Flotazio azalera	Luzera	Masa
Apurra (growler)	< 1 m	< 20 m²	< 5 m	< 120 t
Zatia (bergy bit)	1 m - 5 m	20 - 300 m²	5 - 15 m	120 t - 5400 t
Txikia (small)	5 m - 15 m	> 300 mm²	15 - 60 m	5400 t - 180 kt
Tartekoa (medium)	15 m - 45 m		60 - 120 m	180 kt - 2 Mt
Handia (large)	45 m - 75 m		120 - 200 m	> 2 Mt
Oso handia (very large)	> 75 m		> 200 m

Itxura

Sailkapen hau ikusgai dagoen izozmendi zatiaren araberakoa da:

Apurra (glowler): altuera metro bat baino gutxiago eta luzera 5 metro baino gutxiago

Zatia (bergy bit): altuera 1 eta 5 metro bitartean eta luzera 5 eta 15 metro bitartean
Txikia (small): altuera 5 eta 15 metro bitartean eta luzera 15 eta 60 metro bitartean
Tartekoa (medium): altuera 15 eta 45 metro bitartean eta luzera 60 eta 120 metro bitartean
Handia large): altuera 45 eta 75 metro bitartean eta luzera 120 eta 200 metro bitartean
Oso handia (very large): 75 m baino altuago eta 200 m baino luzeago

Galeria

Bi izozmendi, bata arkuduna
Izozmendi zapala
Izozmendi tontorduna
Izozmendi multzoa Groenlandian
Izozmendi urdina

Erreferentziak

↑ «izozmendi». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 16-10-2023.)
↑ «iceberg». Euskaltzaindiaren Hiztegia. (Noiz kontsultatua: 16-10-2023.)

Ikus, gainera

Titanic

Kanpo estekak

Izozmendi eder bati buruzko artikulua Sustatu.com gunean (eta hemen argazkia bera)
(Ingelesez) International Ice Patrol
(Ingelesez) National Ice Center

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q47568 Multimedia: Icebergs / Q47568 Identifikadoreak BNF: 119773104 (data) GND: 4151475-0 LCCN: sh85064010 NDL: 00563866 NARA: 10636735 AAT: 300132319 Hiztegiak eta entziklopediak Britannica: url