Itsas triku

Itsas trikua
Ordoviziar-gaur egun PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Azpierreinua	Eumetazoa
Filuma	Echinodermata
Subfilum	Echinozoa
Klasea	Echinoidea Leske, 1778
Azpibanaketa
Perischoechinoidea Euechinoidea

Itsas trikuak edo Echinoidea animalia txiki, biribil eta arantzatsuak dira, ekinodermatuen barruko klaseetako bat. Munduko itsaso guztietan bizi dira. Itsas trikuek oskol arantzatsua dute, 3 eta 10 cm artekoa. Ohiko koloreak beltza, berde ahula, oliba berdea, arrea, gorrindola eta gorria dira. Poliki-poliki mugitzen dira, batez ere algez elikatuz. Itsas trikuen harrapari nagusiak itsas igarabak, aingirak eta bestelakoak dira. Itsas luzokerren eta itsas izarren hurbileko senideak dira.

Itsas trikuen gonadak eta arrautzak oso aintzat hartuak dira sukaldaritzan. Triku (Erinaceus europaeus) kiribildu baten antza dutelako deitzen dira itsas triku.

Sukaldaritzan

Itsas triku guztiak ez dira jateko onak. Espezie jangarriak eskuz jasotzen dira aiztoak edo kakoak erabiliz. Arantza luzeenak moztu egiten dira, itsas trikua irekitzerakoan eskuak ez mintzeko. Oskola erdialdean ebakitzen da, aho inguruko alde bigun eta arantza gabetik hasiz.

Jateko atala emearen bost sexu guruinak dira (gonadak). Haietara iristeko, ahoa eta digestio aparatu erauzi behar dira. Urtaroaren arabera, gonadak trinkoagoak edo bigunagoak izaten dira eta kolorea berdexkatik gorri ilunera aldatu.

Gordinik jaten da, batzuetan limoi tanta batez lagundua edo ogitan zabaldua. Batzuetan, arrain zopan gehitu daiteke egosketa amaieran edo arrautza irakin gainean.

• 
  Itsas trikuz beteriko sarea.
• 
  Jateko prest.
• 
  Itsas trikua (uni) japoniar estiloan (sashimi)

Banaketa

Euechinoidea azpiklasea.

• Atelostomata superordena
  • Cassiduloida ordena
  • Spatangoida ordena
• Diadematacea superordena
  • Diadematoida ordena
  • Echinothurioida ordena
  • Pedinoida ordena
• Echinacea (animalia) superordena
  • Arbacioida ordena
  • Echinoida ordena
  • Phymosomatoida ordena
  • Salenioida ordena
  • Temnopleuroida ordena
• Gnathostomata superordena
  • Clypeasteroida ordena
  • Holectypoida ordena

Perischoechinoidea azpiklasea

• Cidaroida ordena

Kanpo estekak

• Itsas trikuen hazkuntza^{[Betiko hautsitako esteka]} artikulua Zientzia.net gunean
• Itsas trikua uste baino gehiago bizi da^{[Betiko hautsitako esteka]} artikulua Zientzia.net gunean

• i
• e
• a

Munduko merkataritza-interesa duten espezie nagusiak

Basatiak

Arrain pelagikoak	Berdel Izokin Saira Marrazo Ezpata-arrain Atunak Hegaluze Moja Hegalabur Ozeano Barekoa Hegoaldeko hemisferiokoa Atuntxiki Hegats-hori
Beita arrainak	Antxoa Paneka Sardinzar Ilish Sardina Kolaka Ijito-sardina
Arrain demertsalak	Arrain katu Bakailaoak (Bakailao Ozeano Barekoa Alaskakoa) Arrain zapalak (Erreboilo Halibut Platuxa Mihi-arrain Platuxa latz) Eglefino Korrokoi Erloju-arrain Abadira Itsas-perka Silaginido Bakailao zuri
Ur gezako arrainak	Karpa Gaizkata Tilapia Amuarrain
Besteak	Aingira Muxumartin Arrain txikiak...
Krustazeoak	Karramarro Krill Otarrain Izkira
Moluskuak	Haliotido Muskuilu Olagarro Ostra Bieira Txipiroi
Ekinodermoak	Itsas luzoker Itsas triku

Haziak

• Karpak
• (Buru handikoa
• Arrunta
• Txikia
• Bazka
• Zilarkara)
• Arrain katu
• Ur gazkiko izkira
• Urraburu
• Muskuilu
• Ostra
• Izokinak
• (Arrunta
• Ortzadar-amuarrain
• Coho
• Chinook)
• Bieira
• Itsas belar
• Izkira
• Tilapia

Merkataritza-arrantza