Pteranòdon

Infotaula d'ésser viuPteranòdon
Pteranodon Modifica el valor a Wikidata

Pteranodon longiceps (en) Tradueix Modifica el valor a Wikidata
Dades
Alçada2 m Modifica el valor a Wikidata
Pes93 kg Modifica el valor a Wikidata
Envergadura7 m Modifica el valor a Wikidata
Període
Cretaci superior
86 Ma-84,5 Ma
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
K
Pg
N
Estat de conservació
Fòssil
Taxonomia
FílumChordata
ClasseReptilia
OrdrePterosauria
FamíliaPteranodontidae
SubfamíliaPteranodontinae
GènerePteranodon Modifica el valor a Wikidata
Marsh, 1876
Espècies
  • P. ingens
  • P. longiceps
  • P. sternbergi
Mida

Els pteranòdons[1][2] (Pteranodon, del grec, 'ales sense dents') són un gènere de pterosaure pterodactiloïdeu que volà pels cels del Cretaci fa entre 110 i 73 milions d'anys. Presentava una longitud alar de fins a 9 metres i pesava al voltant de 40 kilograms.

El seu crani era allargat, fi i aerodinàmic, amb una cresta buida que podia representar la meitat de la longitud d'aquest, la funció de la qual era fer de contrapès. El coll era curt, constituït per poques vèrtebres. L'húmer, el radi, el cúbit i el quart dit que subjectava la membrana alar presentaven un enorme desenvolupament. Pteranòdon es convertia en una criatura vulnerable i poc destre a terra ferma.

S'han identificat fins a 8 espècies de pteranòdon, entre les que consten Pteranodon ingens i Pteranodon sternbergi.

Esquelet de pteranòdon

Descobriment, troballes

Les primeres restes de pteranòdon foren trobades per Othniel Marsh als anys setanta del segle xix a la regió de Smoky River (Kansas, Estats Units). La troballa constava de diversos ossos i cranis de fins a 150 centímetres de longitud.

La majoria de restes fòssils de pteranòdon s'han trobat en sediments marins, corresponents al fons d'una mar epicontinental (mar interior) que s'estenia entre les cadenes de les muntanyes Rocoses i dels Apalatxes. S'ha estimat que els exemplars van morir quan sobrevolaven aquest mar a uns 160 kilòmetres de la línia de costa.

Referències

  1. Pteranòdon, entrada a l'Enciclopèdia Catalana SAU. Accedit el 17 de juny del 2016.
  2. Pteranòdon, entrada al Gran Diccionari de la Llengua Catalana, Grup Enciclopèdia Catalana. Accedit el 17 de juny del 2016.
En altres projectes de Wikimedia:
Commons
Commons
Commons (Galeria) Modifica el valor a Wikidata
Commons
Commons
Commons (Categoria) Modifica el valor a Wikidata
Viquiespècies
Viquiespècies
Viquiespècies Modifica el valor a Wikidata
  • Vegeu aquesta plantilla
Avemetatarsalia
    • vegeu Avemetatarsalia
Pterosauromorpha
    • vegeu avall ↓
  • Maehary
  • Scleromochlus
Lagerpetidae
  • Daohugoupterus
Preondactylia
Caviramidae?
  • Carniadactylus?
  • Caviramus
  • Raeticodactylus?
Austriadraconidae
Eudimorphodontoidea
Raeticodactylidae
  • Caviramus?
  • Pachagnathus
  • Raeticodactylus
  • Yelaphomte
Eudimorphodontidae
  • Arcticodactylus?
Eudimorphodontinae
Zambellisauria?
  • Herbstosaurus
Dimorphodontidae
Campylognathoididae
  • Bergamodactylus
  • Campylognathoides
Rhamphorhynchidae
  • Dolicorhamphus?
  • Klobiodon
  • Parapsicephalus?
  • Scaphognathinae?
Rhamphorhynchinae
  • Bellubrunnus
  • Cacibupteryx
  • Dorygnathus
  • Harpactognathus
  • Nesodactylus
  • Orientognathus
  • Qinglongopterus
Rhamphorhynchae
Angustinaripterini
  • Angustinaripterus
  • Dearc
  • Harpactognathus?
  • Qinglongopterus?
  • Sericipterus
Rhamphorhynchini
Digibrevisauria?
Scaphognathidae?
Pterodactylomorpha
    • vegeu avall ↓
Campylognathoides liasicus

Scaphognathus crassirostris

Dorygnathus banthensis
  • Archaeoistiodactylus
  • Normannognathus
  • Anurognathidae?
Darwinoptera
  • Pterorhynchus
Wukongopteridae
  • Kunpengopterus
Wukongopterinae
  • Archaeoistiodactylus?
  • Cuspicephalus
  • Darwinopterus
  • Douzhanopterus?
  • Wukongopterus
  • Changchengopterus?
  • Douzhanopterus
Anurognathidae
  • Mesadactylus
Anurognathinae
  • Anurognathus
  • Dendrorhynchoides?
  • Jeholopterus?
  • Luopterus
  • Vesperopterylus
Batrachognathinae
Pterodactyloidea
  • Dermodactylus
  • Eurolimnornis
  • Herbstosaurus?
  • Kryptodrakon
  • Ningchengopterus
  • Pangupterus
  • Samrukia?
  • Wenupteryx
Lophocratia
    • vegeu avall ↓
Jeholopterus ninchengensis Kryptodrakon progenitor
  • Prejanopterus
Germanodactylidae
Euctenochasmatia
Ctenochasmatoidea
Gallodactylidae
  • Aurorazhdarcho?
  • Cycnorhamphus
  • Normannognathus?
  • Moganopterinae?
Aurorazhdarchia
  • Aerodactylus
  • Gallodactylidae?
Aurorazhdarchidae
  • Ardeadactylus?
  • Aurorazhdarcho
  • Huanhepterus?
Ctenochasmatidae
  • Ardeadactylus?
  • Balaenognathus
  • Cathayopterus
  • Elanodactylus
  • Forfexopterus
  • Gladocephaloideus
  • Kepodactylus
  • Liaodactylus
  • Otogopterus
  • Pterofiltrus
Moganopterinae?
  • Feilongus
  • Moganopterus
Gnathosaurinae
  • Gnathosaurus
  • Huanhepterus?
  • Plataleorhynchus
  • Tacuadactylus
Ctenochasmatinae
Pterodaustrini
Eupterodactyloidea
  • Altmuehlopterus?
Ornithocheiroidea
    • vegeu avall ↓
Pterodactylus antiquus Plataleorhynchus streptorophorodon
  • Piksi?
Tapejaroidea
Dsungaripteridae
  • Banguela?
  • Lonchognathosaurus?
  • Noripterus
  • Ordosipterus
  • Puntanipterus?
  • Tendaguripterus?
Dsungaripterinae
  • Argentinadraco
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho
  • Ornithostoma
Tapejaromorpha
Tapejaridae
  • Afrotapejara
Thalassodrominae?
  • Aerotitan?
  • Alanqa?
  • Argentinadraco?
  • Banguela?
  • Javelinadactylus?
  • Kariridraco
  • Lacusovagus?
  • Leptostomia?
  • Thalassodromeus
  • Tupuxuara
  • Xericeps?
Caupedactylia?
  • Aymberedactylus
  • Caupedactylus
Eutapejaria
Sinopterinae
  • Afrotapejara?
  • Bakonydraco?
  • Eopteranodon?
  • Huaxiadraco
  • Huaxiapterus?
  • Sinopterus
  • Wightia
Tapejarinae
  • Aymberedactylus?
  • Caupedactylus?
  • Keresdrakon?
  • Lacusovagus?
  • Vectidraco
Tapejarini
  • Bakonydraco?
  • Caiuajara
  • Europejara
  • Tapejara
  • Tupandactylus
Alanqidae?
  • Alanqa
  • Argentinadraco?
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho?
  • Xericeps?
Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae
  • Apatorhamphus?
  • Argentinadraco?
  • Eoazhdarcho?
  • Lacusovagus
  • Microtuban?
  • Xericeps?
Chaoyangopterinae
  • Chaoyangopterus
  • Jidapterus
  • Shenzhoupterus
Azhdarchiformes
Azhdarchidae
  • Alanqa?
  • Bogolubovia
  • Navajodactylus?
  • Palaeocursornis
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Azhdarchinae
  • Aerotitan?
  • Albadraco
  • Azhdarcho
  • Mistralazhdarcho
Quetzalcoatlinae
Pteranodontoidea
    • vegeu avall ↓
Bakonydraco galaczi

Tupandactylus imperator

Quetzalcoatlus
  • Santanadactylus
Pteranodontia
Pteranodontidae
  • Bogolubovia?
  • Dawndraco
  • Ornithostoma?
  • Pteranodon
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Nyctosauromorpha
  • Alamodactylus
  • Cretornis?
Aponyctosauria
  • Alcione
  • Epapatelo
  • Simurghia
Nyctosauridae
  • Aussiedraco
  • Serradraco
  • Unwindia
Lonchodectidae
  • Hongshanopterus?
  • Ikrandraco?
  • Lonchodectes
  • Lonchodraco?
  • Targaryendraco?
  • Draigwenia?
Lonchodraconidae
  • Ikrandraco
  • Lonchodraco
Istiodactyliformes
Mimodactylidae
  • Haopterus
  • Linlongopterus
  • Mimodactylus
Istiodactylidae
  • Lingyuanopterus
  • Longchengpterus
  • Luchibang
  • Nurhachius
Istiodactylinae
Ornithocheiriformes
Boreopteridae
  • Boreopterus
  • Zhenyuanopterus
Ornithocheiridae
  • Araripesaurus
  • Arthurdactylus
  • Camposipterus?
  • Caulkicephalus?
  • Cimoliopterus?
  • Tropeognathus?
Ornithocheirinae
  • Aetodactylus?
  • Camposipterus?
  • Coloborhynchus?
  • Draigwenia?
  • Ferrodraco?
  • Guidraco?
  • Ludodactylus?
  • Mythunga?
  • Ornithocheirus
  • Siroccopteryx?
  • Uktenadactylus?
Targaryendraconia?
Cimoliopteridae
  • Aetodactylus
  • Camposipterus?
  • Cimoliopterus
Targaryendraconidae
  • Aussiedraco?
  • Barbosania?
  • Targaryendraco
Hamipteridae?
  • Hamipterus
  • Iberodactylus
Anhangueridae
Tropeognathinae?
  • Amblydectes?
  • Ferrodraco?
  • Mythunga?
  • Siroccopteryx?
  • Thapunngaka
  • Tropeognathus
Coloborhynchinae?
Anhanguerinae
  • Anhanguera
  • Caulkicephalus?
  • Cearadactylus?
  • Guidraco
  • Liaoningopterus
  • Ludodactylus
  • Maaradactylus
Pteranodon longiceps

Nyctosaurus gracilis

Ludodactylus sibbicki
Vegeu també: Cronologia de la investigació del pterosaure • Filogènesi dels pterosaures • Llista de gèneres de pterosaures
Bases de dades taxonòmiques
EOL 161804, 161808, 135367 FW GBIF ITIS OTL